σουφισμός

σουφισμός
Ο ισλαμισμός «μυστικισμός» (από την αραβική λέξη σουφ=μαλλί), επειδή οι πρώτοι μουσουλμάνοι ασκητές φορούσαν ενδυμασία από χοντρό μάλλινο ύφασμα). Το σημαντικότερο κέντρο των ισλαμικών ασκητομυστικιστικών τάσεων υπήρξε το Ιράκ και ιδιαίτερα η Βαγδάτη. Οι Ιρακινοί μυστικιστές ανήκαν σε δυο θεολογικές και νομικές σχολές: της Βασόρας, ρεαλιστικών-ορθολογικών τάσεων (με κυριότερο εκπρόσωπο από τους παλιούς σούφι τον αλ-Χάσαν αλ-Μπάσρι), και της Κούφας, ιδεαλιστικών-παραδοσιακών τάσεων (με κυριότερο εκπρόσωπο τον Άραβα ασκητή-ποιητή Αμπούλ - Αταχίγια). Στις διδασκαλίες των πρώτων εκείνων μυστικιστών (3ος-9ος αι.) μπορούμε να διακρίνουμε τρία θεμελιώδη στάδια: ένα θεολογικό, που συνίστατο στην υπογράμμιση της μουσουλμανικής έννοιας της Μοναδικότητας του Θεού (που αργότερα έμελλε ν’ ακολουθήσει πανθεϊστικές τάσεις), ένα ηθικό, που συνίστατο στην υπερβολική εκδήλωση εγκατάλειψης στο θεό, η οποία οδηγούσε μερικές φορές σε χαλάρωση των ηθών, και, τέλος, ένα λειτουργικό, που συνίστατο στο λεγόμενο δικρ, επανειλημμένα μνημόνευση θείων ονομάτων ή ιδιότητων, που αργότερα έμελλαν να εκφυλιστούν σε πρακτική συλλογικής εξύμνησης. Με την εισχώρηση νεοπλατωνικών ιδεών στον μουσουλμανικό κόσμο, ο σ. προσέλαβε πιο ιδεαλιστικά χαρακτηριστικά και πιο πλούσια ορολογία· αργότερα, χωρίστηκε σε δυο μεγάλα ρεύματα: ένα που τόνιζε τις μονιστικές τάσεις και που έμελλε να βρει τους μεγαλύτερους εκπρόσωπους του στον Άραβα Ιμπν Άραμπι (πέθανε το 1240) και στον Πέρση Τζα-λάλ αντ-Ντιν Ρούμι (πέθανε το 1273) και έναν άλλο που προσαρμοζόταν στις ορθόδοξες μουσουλμανικές αντιλήψεις και που, με το μεγάλο μυστικιστή θεολόγο Αλ’ Γκαζάλι, επηρέασε ολοκληρωτικά τη σουννιτική ορθοδοξία. Χαρακτηριστικό του Σ. είναι ο σχηματισμός «αδελφότητων» (από τον 12o αι.), με ειδικούς κανόνες, τελετές μύησης και πνευματικούς καθοδηγητές. Οι αδελφότητες αυτές λέγονται αραβικά ταρίκα (= οδός), τα μέλη τους φακίρηδες ή δερβίσες και ο πνευματικός πατέρας σεΐχης ή πιρ ή μουρσίτ.
* * *
ο, Ν
μυστικιστική αίρεση τού ισλαμισμού, κύρια στοιχεία τής οποίας μπορούν να θεωρηθούν ο ασκητισμός, η αναζήτηση τής επικοινωνίας με τον θεό μέσω εκστατικών καταστάσεων και η ενορατική ή εσωτερική γνώση.
[ΕΤΥΜΟΛ. < αραβ. souf «μάλλινος» + κατάλ. -ισμός (πρβλ. ισλαμ-ισμός)].

Dictionary of Greek. 2013.

Игры ⚽ Нужно решить контрольную?

Look at other dictionaries:

  • άσκηση — Η πρώτη σημασία του όρου είναι η φυσική ά. του σώματος, η γυμναστική· αργότερα όμως πήρε και μια έννοια ηθική, σύμφωνα με την οποία, όπως ασκούμε το σώμα για να γίνουμε δυνατότεροι σωματικά, έτσι μπορούμε να γίνουμε και πνευματικά καλύτεροι… …   Dictionary of Greek

  • ισλαμισμός — Μονοθεϊστική θρησκεία την οποία ίδρυσε ο Μωάμεθ (570 632) κατά το πρώτο μισό του 7ου αι. μ.Χ. Από την ίδια ρίζα παράγεται και η λέξη μουσουλμάνος (μούσλιμ = αυτός που παραδίνεται στο θέλημα του Θεού και κατ’ επέκταση ο οπαδός του ι.). Ο ι.… …   Dictionary of Greek

  • σουφιστής — ο, Ν [σουφισμός] ο οπαδός τού σουφισμού …   Dictionary of Greek

  • Αλγκαζέλ ή Αλ Γκαζάλι — (Αμπού Χάμετ Μοχάμετ Αλ Γκαζάλι, Τους Νελ Κορασάν, Ιράν 1058 – 1111). Άραβας φιλόσοφος, θεολόγος και νομικός. Ο A.Γ. υπήρξε υπερασπιστής της μουσουλμανικής ορθοδοξίας εναντίον της επιρροής της ελληνικής φιλοσοφίας στον ισλαμικό χώρο και της… …   Dictionary of Greek

  • Ιράν — Επίσημη ονομασία: Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν Παραδοσιακή ονομασία: Περσία Έκταση: 1.648.000 τ. χλμ. Πληθυσμός: 65.540.226 (2002) Πρωτεύουσα: Τεχεράνη (6.758.845 κάτ. το 1996)Κράτος της νοτιοδυτικής Ασίας στη Μέση Ανατολή. Συνορεύει στα Β με το… …   Dictionary of Greek

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”